Yapay zeka teknolojisi hayatımızın vazgeçilmez bir kesimi olma yolunda süratle ilerliyor. Siri, Alexa üzere yapay zekalar artık birçok insanın çarçabuk ulaşabildiği yapay zeka örnekleri. Yapay zeka yazılımlarının karar verme prosedürlerini anlamak ve özellikle kusur yaptıklarında nasıl reaksiyonlar vereceklerini gözlemlemek, bu teknolojinin gelişimi ismine büyük kıymet taşıyor.
School of Interactive Computing’den doktora öğrencisi Upol Ehsan ve grup arkadaşları, yapay zekaların nasıl çalıştıklarının anlaşılması durumunda yapay zekalara inancın artacağı fikrinden yola çıkarak değişik bir proje geliştirdiler.
Ekip, araştırmada kullanmak üzere Frogger isimli oyunu seçti zira bu oyun, bir yapay zekanın nasıl karar verdiğini gözlemlemek için çok uygundu. Öncelikle oyunculardan oyunu oynarken atılımlardan önce hangi kararı, neden verdikleri sesli olarak alındı. Akabinde bu datalar kullanılarak bir yapay zeka eğitildi.
Yapay zeka oyunu oynarken ekranda üç farklı açıklama gösterildi. Birisi bir insan tarafından yazılmıştı, başkası yapay zeka tarafından. Üçüncü ise rastgele olarak insan ve yapay zeka açıklamaları ortasından seçilmişti. Oyunu izleyen beşerler hangi kararı kimin verdiğini bilmiyordu. İzleyicilerden, kararlara bakıp hangisinin daha çok bir insan kararına benzediğini seçmeleri istendi. İzleyiciler çoğunlukla insan kararlarını tercih ettiler lakin ikinci olarak yapay zeka kararları seçildi.
İkinci bir evrede ise izleyicilere yapay zekanın kararlarından kısa ve kolay olanları mı yoksa uzun ve ayrıntılı olanları mı tercih ettikleri soruldu. Ayrıntılı ve daha uzun anlatımlar daha çok tercih edilmişti.
Ehsan, araştırma sonucu için şu açıklamada bulundu: “Bu proje, yapay zekanın gelişimden daha çok insan algılarını manaya ve yapay zeka tercihlerini gözlemleme üzerine bir çalışma. Yapay zeka, tüm yetenekleri ile ayırt etmeden herkese ulaşabilmeli. İnsan merkezli yapay zekalara muhtaçlığımız var.”