Temel teknolojik gereksinimlerimiz nelerdir? Bu sorunun yanıtı şahıstan şahsa değişim gösterse de birtakım eser ve hizmetler sabit gereksinimler listesine dahil edilebilir. Akıllı telefon, ferdî bilgisayar, kulaklık, USB bellek üzere yükte hafif, fakat toplam değerde ağır şeylerden kelam ediyoruz. Birçok insan bu temel muhtaçlıklarını tek bir atılımda karşılayamıyor.
Bugün daima birlikte; sıradan bir bireyin, ortalama özelliklere sahip teknolojik aygıtlar için yaptığı harcama ölçülerine göz atıyoruz. Hesaplamayı kolaylaştırmak ve daha anlaşılabilir olmak ismine, ortalama bir bireyin sahip olması gereken temel teknolojik aygıtları hatırlayalım.
Kişisel ilgi alanlarımız ve tercihlerimize nazaran sahip olmamız gereken aygıtların sayısı artıp azalabilir. Tıpkı halde aygıtların özellikleri de bireyden bireye değişim gösterebilir. Bu nedenle, tekrar hesabı kolaylaştırmak ismine 2014 ve 2019 yılında, tıpkı eser klasmanına sahip aygıtları seçiyoruz. Yapacağımız fiyat karşılaştırmaları da 2014 ve 2019 yıllarında tıpkı sınıfta yer alan eserler üzerinden olacak. Lafı daha fazla uzatmadan, evvel fiyat bazında 5 yıl öncesi ve bugünü karşılaştıracağız. Akabinde bilgilerimizi toparlayıp analizimizi sunacağız.
- Not: Bu yazıda karşılaştırılan şey aygıtların teknolojik gelişimleri değil, onlara ulaşmak için harcanması gereken maddi meblağlardır.
Hazırsak, başlıyoruz!
2014 vs. 2019: Akıllı telefon seçimi
2014’ün en beğenilen telefonlarından olan Samsung Galaxy S5, bundan 5 yıl evvel yaşayan birisinin satın alabileceği en gelişmiş akıllı telefonlardandı. Günümüzün tıpkı sınıfta bulunan amiral gemisi aygıtlarından birisi ise Samsung Galaxy S10. Her ikisinin de üreticisi olan Samsung, bu aygıtları 5 yıl ortayla ve “amiral gemisi” sıfatıyla üretti. Her iki aygıt da sahip olduğu özellikler bakımından kendi periyodunun en uygunları ortasında bulundular.
- Samsung Galaxy S5’in Türkiye başlangıç fiyatı: 2.199 TL
- Samsung Galaxy S10’un Türkiye başlangıç fiyatı: 6.849 TL
2014 vs 2019: Ferdî bilgisayar seçimi
Hem bugünün hem de 5 yıl öncesinin en çok tercih edilen şahsî bilgisayarları dizüstüler oldu. Bu seçimler sırasında oyun bilgisayarları üzere yüksek performanslı ya da temel fonksiyonlar için kullanılan düşük performanslı aygıtları değil, orta düzeyli, taşınabilir ve sıradan bir kullanıcının muhtaçlıklarını karşılayabilecek iki aygıt belirliyoruz.
Apple’ın dizüstü bilgisayar serisi MacBook Air, hesap yapmamızı kolaylaştırmak ve farkı ortaya koymamızı sağlamak ismine adına ülkü bir eser.
- 13 inç, 128 GB – MacBook Air Türkiye Fiyatı (2014): 2799 TL
- 13 inç, 128 GB – MacBook Air Türkiye Fiyatı (2019): 9199 TL
2014 vs 2019: USB bellek seçimi
USB belleklerde bilgi transfer suratları son 5 yılda artış gösterdi. Gerçekten yazının başında da söylediğimiz üzere hedefimiz teknolojik gelişmelere değil, fiyatlardaki değişimlere dikkat çekmek. Bu nedenle hafıza ölçüsü tıpkı olan, yani temel özellik açısından özdeş iki bellek seçimi yapacağız. Bu bellekler hepsi, şahsî bilgilerimizi saklamak ismine ülkü taşınabilirlikte olmak zorunda.
- Seagate 2,5 inç 1TB, USB 3.0 ve USB2.0 Türkiye fiyatı (2014): 165 TL
- Seagate 2,5 inç 1TB, USB 3.0 ve USB2.0 Türkiye fiyatı (2019): 339 TL
2014 vs 2019: Kulaklık seçimi
Kulaklıklar, birden fazla akıllı telefonun kutusundan çıksa da hayli ferdî teknolojik eserler ortasında bulunuyorlar. Birçok üreticinin orta düzeyli telefonlarının kutularından çıkan kulaklıklar, piyasada harici olarak satın alınabilen kulaklıklar kadar fonksiyonel, uzun ömürlü ve yüksek performanslı olmuyor.
Son yıllarda Bluetooth kontağına sahip kulaklıklar tanınan olsa da hâlâ yaygın olarak kablolu kulaklıklar kullanımda. Hatta 2014 yılında piyasaya sürülmüş kaliteli bir kulaklığı bugün bile kutusundan çıkarsanız, temel gereksinimlerinizi karşılayacak seviyede performans verebilir. Tercihimizi Sennheiser markası üzerinden yapıyoruz.
- Sennheiser CX 200-II Street Kulak içi kablolu kulaklık fiyatı (2014): 84 TL
- Sennheiser CX 200-II Street Kulak içi kablolu kulaklık fiyatı (2019): 169 TL
Toplam harcama ölçüleri:
- 2014 yılında: 5.348 TL
- 2019 yılında: 16.556 TL
- Teknolojik harcamalardaki artış oranı: %67,6
Asgari fiyat karşılaştırması:
Alım gücünü temel seviyede anlamlandırabilmek ve karşılaştırmak için 2014 ve 2019 ortasındaki taban fiyat farkına bakmakta yarar var.
- 2014 net minimum fiyat: 891 TL
- 2019 net minimum fiyat: 2020 TL
- Asgari fiyattaki artış oranı: %55,8
Sonuç:
Asgari fiyatlı bir birey listede yer alan eserlerin hepsini tek seferde satın alamıyor. Lakin yeniden de dönemsel bazda bir kıyaslama yapabilmek için standart fiyatlar üzerinden karşılaştırma yapmak daha net sonuçlar veriyor. Son 5 yılda minimum fiyat %55,8 oranında artış gösterirken, teknolojik harcalamarımızda %67,6 oranında artış gösteriyor.
2014 yılında birebir segment ve periyodunun tanınan aygıtlarını satın aldığımızda 11.208 TL daha fazla harcama yapıyoruz. Bu artışın gerisinde global ekonomik şartlar, bilhassa akıllı
telefon ve bilgisayarlardaki ruhsal fiyat barajlarının yükselmiş olması var. Elbette dolar ve TL ortasındaki kur farkının artmış olması hasebiyle farkın dahada genişlediğini söylemek mümkün.
2014 yılında doların ortalama kıymeti 2,1 TL düzeyindeydi. Bu yıl ise son şimdiki datalara nazaran dolar 6,16 TL düzeyinde. Bu yükselişin ithalata dayalı teknolojik alışverilerimizi büyük oranda etkilediğini görüyoruz.
Teknolojik harcama kalemlerimize daha pek çok eser ve hizmeti ekleyebilir, farklı hesaplar da yapabiliriz. Temel olarak bir bireyin muhtaçlık duyduğu en kolay eserler üzerinden yapılan hesaplar bize bunları gösterdi. Siz de kendi harcamalarınızın ne oranda değişim gösterdiğiniz yorumlar kısmında belirtebilir, görüş ve tekliflerinizi paylaşabilirsiniz.
- Kaynaklar: Vatan Bilgisayar (Webarchive), Apple (Webarchive), TCMB 2014 Dolar Kuru Arşivi