Lise ve üniversite öğrencilerinin mecburî olarak yapmaları gereken stajları bulunuyor. Bu stajlar, iş başında öğrenme çalışmalarının bir modülü olarak görülüyor. Staj kaideleri kanunlarla düzenlenmiş durumda.
3308 sayılı Mesleksel Eğitim Kanunu’na sonradan eklenen kısımla üniversite öğrencilerinin nasıl staj yapabileceklerine dair kararlar kanuna girmiş oldu. Kanunun 18. unsuru uyarınca, 10 yahut daha fazla sayıda işçi çalıştıran işletmeler, işçi sayısının yüzde 5’inden az olmamak üzere, mesleksel ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine marifet eğitimi, mesleksel ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırmakla yükümlü. 2016 yılında yapılan birlikte üniversite-sanayi işbirliğinin sağlanması amaçlanmış ve bu emelle maddede değişiklik yapılmıştı. Yasaya, “Bu işletmeler mesleksel ve teknik eğitim yapan yükseköğrenim kurumu öğrencilerine staj yaptırabilir” ibaresi eklenmişti.
Yasadaki tabirlerden ötürü işyerlerinin üniversite öğrencilerine zarurî stajyer kontenjanı ayırması kendi insiyatiflerine kalmış durumda. Bu yüzden de öğrenciler için zarurî staj yapacak işyeri bulmak hayli sıkıntı, istekli staj için çalışacak işyeri bulmak ise neredeyse imkansız durumda.
Mevzuata nazaran stajyerlerin sigortaları yapılmadan ve fiyatsız olarak çalıştırılmaları yasak. Stajyerlerin iş kazası ve meslek hastalığına yönelik sigorta primlerinin ödemesini üniversiteler ve Ulusal Eğitim Bakanlığı karşılıyor. Öğrenci fiyatsız staj yapmak istese bile patronlar istekli stajyer çalıştırmaya yanaşmıyor çünkü bu durum kabahat kapsamına giriyor.
Staj yapan öğrenciler için devlet, farklı düzeylerde katkıda bulunuyor. Çalışan sayısı 20’nin altında olan işletmelerde stajyer fiyatının ⅔’ünü, daha çok çalışanı bulunan işletmelerde de stajyer fiyatının ⅓’ünü devlet karşılıyor. Mecburî stajdaki öğrenciye yapılan ödemelere rastgele bir kesinti süreci uygulanmıyor. İstekli stajda katkı almayan işletmeler sigortaları da kendileri ödemek durumundalar.
Zorunlu staj için aşikâr bir büyüklükteki işletmeler kontenjan ayırmak durumunda, aksi takdirde cezai yaptırımlar ile karşılaşıyorlar.