İnsanlık tarihinin bugüne kadar gördüğü en büyük ve en kanlı savaşlarından olan İkinci Dünya Savaşı’nda toplamda 60 ile 65 milyon ortasında insanın hayatını kaybettiği hesap ediliyor. Bu savaşın bu kadar büyük olmasının en büyük sebeplerinden bir tanesi de savaşta çok büyük devletlerin yer almasının yanı sıra gelişen ve değişen savaş stratejileriydi.
İnsanlık tarihinin en kanlı savaşı olan İkinci Dünya Savaşı’nda Müttefik Devletleri’nin en büyük korkusu ise Adolf Hitler ve onun Nazi kuvvetleriydi. Nazi kuvvetlerinden bu kadar çok korkulmasının sebeplerinden bir tanesi ise “Wunderwaffen” (harika silahlar) olarak isimlendirilen silahlardı. Kimi söylentilere nazaran, bu silahlar ortasında sarsıntı yaratıcı ve mevt ışını silahları bulunuyordu. Bunların haricinde bakteri silahları, roketler ve yeni ölümcül gazlar da bulunuyordu lakin en çok korkulan şey ise Almanların, atom bombası üretme ihtimaliydi.
İkinci Dünya Savaşı’nın başlangıcı sırasında Almanya, atom araştırmaları konusunda başka ülkelerden çok daha öndeydi. 1938 yılında Alman bilim insanları nükleer fizyonu keşfetmiş ve çabucak akabinde özel bir grup kurulmuş, başına da kuantum fizikçisi Werner Karl Heisenberg geçirilmişti. Bu takımın hedefiyse atomik bir silah geliştirmekti.
ABD, gerçeği öğrenmek için 1943 yılında saklı bir özel kuvvet ünitesi oluşturdu. Takımın misyonu, Nazilerin nükleer sırlarını ortaya çıkarmak ve en âlâ bilim insanlarını yakalamaktı. Kod ismi Alsos Vazifesi olan bu misyonu gerçekleştirecek olan grup az sayıdaki bilim insanı ve karşı istihbarat birliğinden oluşuyordu, grubun liderliğini ise Albay Boris T. Pash yapıyordu. ABD’nin kendi nükleer silah çalışmalarının da güvenliğinden sorumlu olan Pash, ABD’nin nükleer sırlarını çalmaya çalışan komünist bir casusluk teşebbüsünü de açığa çıkarmıştı.
Büyük Operasyon: Nazi nükleer laboratuvarını ortaya çıkarmak
22 Nisan 1945 tarihinde Büyük Operasyon (Operation Big) kod ismiyle başlatılan vazifede Pash’ın küçük grubu düşman bölgesine girdiğinde kendilerini iki tane zırhlı araç ve makineleri tüfeklerin bulunduğu dört Jeep koruyordu. Bu tarihlerde Nazi rejimi yıkılıyor olsa da kapalı vazife için toplanan grup, “Wherwulf” (Kurt Adam) ismi verilen, Nazi gençlerden oluşan direnişçi bir askeri kümenin tehditleriyle yüzlemişti.
(Bulunan nükleer reaktörün bir replikası. Haigerloch müzesinde sergileniyor)
Heidelberg etrafından kırsal bölgeleri dolaşarak ilerleyen Lightning A, güneydeki bir kasaba olan Haigerloch’a yanlışsız hareket ediyordu. Albay Pash, bu kasabadan çok da uzak olmayan bir mağaranın içerisinde, test reaktörü bulunan tamamlanmış bir Nazi nükleer laboratuvarı bulmuştu. Yapılan bu keşfin akabinde Amerikalılar, sonraki gün söküm süreçlerine başlamış ve siteyi büsbütün yok etmişti.
Yaşanan bu gelişmelerden sonra Pash, saklanan Alman bilim insanların ele geçirmek için grubunu böldü. İkiye bölünen Lightning A ünitesinden bir tanesi Tailfingen’e ilerlemiş fakat burada Kurt Adam kümesinin akınlarından zar sıkıntı kaçmayı başarmıştı. Öbür küme ise Bisingen’e gitmiş, burada yerlilerin müdahaleleriyle karşılaşmış olsalar da kasabayı bastırmayı başarmışlardı.
Nükleer sırlar için fosseptik çukurlarını taramak
24 Nisan’da Pash’ın takımı bir keşif daha gerçekleştirmiş, Alman nükleer araştırma projeleri için dönüştürülmüş bir dokuma fabrikası ve onu saran etrafındaki binaları bulmuştu. Burada 25 bilim insanını yakalayan grup, soruşturma sırasında Alman araştırma evraklarının yok edilmediğini lakin mühürlenmiş, su geçirmez bir varille birlikte fosseptik çukuruna batırıldığını öğrenmişlerdi.
Pash, dokümanların kurtarılması için yapılması gereken mide bulandırıcı vazifeye emrindekileri göndermişti. Kendisi ayrıyeten alanın yakınlarına gömülmüş, uranyum yığını ve olağan sudan daha fazla hidrojen barındıran ağır hidrojenli su bulmuştu. Bunların akabinde Heisenberg’in ofisi de bulunmuş lakin kendisi ve orada çalışan bilim insanları orayı çoktan terk etmişti.
Heisenberg'ü takibe devam
(Warner Heisenberg, 1901-1976)
Büyük Operasyon sona ermişti fakat Pash’ın Heisenberg ısrarı bitmemişti. Führer’in mükemmel silahlarını kullanacağına dair dedikodular bulunuyordu. İpuçlarını takip eden Pash, Bavyera Alp’lerine hakikat yola çıktı. Boğaz üzerindeki kritik bir köprüde Kurt Adam birliği tarafından sabotaja uğrayan Lightning A birliği araçlarını terk etmek zorunda kalmış, Pash ve beraberindeki 19 adamı dağ geçidine hakikat hareket etmişti.
Alplerde yer alan Walchen gölünün yakınlarında bulunan Urfeld kasabasına ulaşan Pash ve takımı burada kendilerine teslim olan SS askerleriyle karşılaşmıştı. Buradaki Almanları denetim altına almak isteyen Pash bir nevi blöf yapmış, takımının burada görülenden çok daha büyük olduğunu söylemişti ve işe de yaramıştı. Lakin kendisi burada teslim olan askerlerle değil Heisenberg ile ilgileniyordu. Burada soruşturma yapan Pash, Heisenberg’i ve ailesini dağdaki bir kulübede 2 Mayıs 1945’te bulmuştu.
Alman bilim insanı, İngiltere’de Farm Hall isminde inançlı bir yere götürülmüştü. Bilim insanı, kendisinin Nazi aykırısı olduğunu ve pasif-agresif bir yolla araştırmayı baltaladığını böylece Hitler’in bombayı ele geçiremediğini söyledi. Farm Hall’u gizlice dinleyen İngiliz istihbaratı, Amerikalıların atom bombasını Hiroşima’da patlattığını öğrenen bilim insanlarının şaşırdığını fark etti.
Yani tarihte kara bir leke olarak duran ABD tarafından Japonya üzerinde kullanılan atom bombası, Almanlar tarafından kullanılmaya yaklaşmamıştı bile.