Nükleer bozunma olarak da bilinen radyoaktivite, atom çekirdeğinin tanecik yahut elektromanyetik ışıma yaparak zaten parçalandığı bir güç cinsidir. Çekirdek yansımaları sırasında açığa çıkan radyoaktiflik, hepimizin bildiği radyasyonu meydana getirir.
İlk sefer 1 Mart 1896 tarihinde Fransız fizikçi Henri Becquerel tarafından keşfedilen radyoaktiflik, bir mühlet Becquerel ışınları olarak isimlendirilmiştir. İnsan bedeni dahil birçok objenin içine girebilen radyasyon (X-ışınları sayesinde); toprağın, kayaların ve kurşunun içindense rahatça geçemez.
Radyasyon denilince akla birinci başta direkt ziyan gelse de, durum o kadar kolay değil. Çünkü etrafımızda daima olarak radyasyona maruz kalıyoruz ve bedenimiz bunları yok etmede epey başarılı. Lakin ve lakin ağırlaştırılmış biçimde yüksek dozlarda alınan radyasyon beşere ziyan verir.
Uranyum üzere hususlar doğal olarak radyoaktifken, röntgen aygıtlarının yaptığı üzere yapay olarak radyoaktif unsurlar de oluşturulabiliyor. Elbette bunun en bilinen örnekleri ise nükleer silahlar. Nükleer tepki ve nükleer fisyonun birlikte kullanılmasıyla bir arada elde edilen güç, binlerce insanı öldürmekle kalmadığı üzere kentlerin yok olmasına da sebep olur.
Atom bombaları, patlamanın denetimsiz çekirdek yansıması vasıtasıyla sağlandığı bombalardır. Çekirdek yansıması çok süratli ve zincirleme halde gerçekleştiğinden devasa bir güç açığa çıkar ve bu da şok dalgasını beraberinde getirir.
Elbette radyoaktivite yalnızca makûs emellerle kullanılmıyor. Örneğin nükleer reaktörler, atom bombası mantığında çalışırken en temel farkı saniyeler içinde değil, on yıllar içinde bu enerjiyi kullanır. Böylelikle çok ufak yerlerde çok önemli güç elde edilebilir.
Peki radyoaktivitenin başka kullanım alanları nelerdir?
Tahmin edebileceğiniz üzere radyoaktiflik neredeyse tüm bilimsel ve teknolojik alanlarda kendisine yer bulur.
- Kimya'da “Işınım Kimyası” diye bir alt kısım gelişmişken kobalt 60 üzere radyoaktiflik derecesi çok yüksek kaynaklar kullanılır.
- Tıpta kanserin yok edilmesi çalışmalarında, beden içinin görüntülenmesinde ve kimi başka hastalıkların tedavisinde radyasyon uygulanır.
- Metalurjide çeliğin katılaşması, metalürjik yansımaların incelenmesi ve metallerin yayılması, radyoaktivite sayesinde gerçekleşir.
- Tarih, arkeoloji ve jeolojide kullanılan karbon 14 metodu ise, eski objelerin yapıldığı tarihi keskin bir doğrulukla verir.