Bilim insanları, Türkiye toprakları içinde yer alan Çatalhöyük’te yaptıkları araştırmalarda kent halkının çok nüfus, salgın hastalıklar, şiddet ve etraf problemleri ile yüzleştiklerini ortaya çıkardı. Çatalhöyük’ün nüfusu en kalabalık periyodunda 8000 bireye kadar ulaşmıştı.
17 Haziran’da Proceedings of the National Academy of Sciences mecmuasında yayımlanan bir makaleye nazaran, milletlerarası uzmanlardan oluşan bir grup, 25 yıllık çalışmanın sonuçlarını açıkladı. Sonuçlara nazaran göçebe, avcı ve toplayıcı topluluklar, daha yerleşik ve tarım temelli bir yaşama geçiş yaptılar.
Araştırmanın baş müellifi olan, Ohio State Üniversitesi’nden Antropoloji Profesörü Clark Spencer Larsen, birinci kent öncesi yerleşimlerden biri olarak nitelediği Çatalhöyük’te insanların, kısa müddette küçük alanda artan nüfus nedeniyle çeşitli sıkıntılarla karşılaştığını söyledi. Profesöre nazaran bu durum, bugün kent hayatında karşılaştığımız zorlukların temelini attı.
Çatalhöyük’ün tarihi, milattan evvel 7100-5950 ortasına dayanıyor. Bölgedeki kazı çalışmaları1958’de başladı ve 13 hektar yere yayılan çalışmalar 2017’de sona erdi. Bulgular, biyoarkeologların incelemesi için bir ortaya getirildi. Larsen, 2004 yılından beri bölgedeki çalışmalarda yer alıyor.
Bu antik toplumun hayatında tarım büyük yer tutuyordu. Yapılan incelemelerde bölge halkının buğday, arpa ve tahıla dayalı bir beslenme nizamına sahip olduğu ortaya çıktı. Ayrıyeten kimi evcilleştirilmemiş bitkileri de yiyorlardı.
Ayrıca kendileriyle birlikte getirdikleri sürüleri de kent ve etrafında besleyen yerlilerin bir kısmı, ‘medeniyet hastalığı’na yakalandı ve sert, sivri dişleri vakit içerisinde düzleşti. Birtakım uzmanlara nazaran, bölgedeki havanın gitgide daha kuru hale gelmesi nedeniyle tarım faaliyetleri de azaldı.
Ayrıca, artan nüfus nedeniyle kent içinde şiddet olayları baş gösterdi. Bulunan 93 kafatasının 25 tanesi, şiddet mağdurlarının kafataslarından oluşuyordu.
Son olarak da, meskenlerde bulunan dişleri karşılaştıran uzmanlar, bulunan dişlerin birbirlerini tutmadığını belirtti. Diş yapısının epeyce genetik temaslı olduğunu söyleyen araştırmacılar, konutlardan çıkan dişlerde bu bağı göremediklerini belirtti. Bu da artan nüfus nedeniyle meskenlerde birden fazla ailenin bulunduğu manasına geliyor.
Çatalhöyük, daha uzun yıllar boyunca farklı sonuçların ortaya çıkacağı ve tarihimiz hakkında çok şey öğreneceğimiz bir yer olarak göze çarpıyor.